Tôi không cần biết bạn tập trung tư tưởng vào cái gì, miễn bạn chịu luyện cái bộ máy suy nghĩ của bạn là được.Bởi vì trí óc có thể làm việc khó khăn, liên tiếp mà không biết mệt như tay, chân.Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn.Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng.Khoảng một giờ sau, bạn mới cảm thấy có thể ngồi dậy và ăn một chút, rồi bạn ngồi dậy ăn.Báo sản xuất rất mau là để cho mình đọc mau.Tôi có thể kể Pascal, La Bruyere (triết gia pháp thế kỷ 17) và Emerson (triết gia Mỹ thế kỷ 18).Sau nầy, có dịp, tôi sẽ nói về văn chương.Bước đầu nên rất chậm, có thể chậm một cách quá đáng nhưng phải rất đều đặn.Mà trong luyện trí, một yếu tố quan trọng nhất là phải thấy gắng sức, khó nhọc, thấy nửa muốn làm, nửa muốn bỏ; cảm giác đó không thể có được, khi ta đọc tiểu thuyết.