Trong hai chục năm ấy từ 1890 tới 1910, không lúc nào ngớt người đến nhà ông- như tín đồ hành hương ở đất Thánh - để được ngó dung nhan, nghe tiếng nói, hoặc rờ vạt áo của ông.Lòng biết ơn thì như bông hồng, phải trồng trọt, tưới bón, nâng niu, nắng che gió chống.Kinh nghiệm đó đã giúp ông hiểu rõ đời sống người Pháp.Năm 1930, Bác sĩ Joseph Pratt - học trò của Sir William Osler - nhận thấy rằng trong số bệnh nhân đến khám bệnh, nhiều người trông vóc dáng khỏe mạnh, mà lại chứa triệu chứng của đủ cá loại bệnh tật Một người đàn bà tay còng queo vì bệnh "sưng khớp xương" không thể làm gì được nữa.Có một tập nhật ký ghi rõ ràng ngày nào ta đã áp dụng những quy tắc trong cuốn này và áp dụng ra sao?Tôi ngượng mà công nhận sự ngu ngốc đó, nhưng từ lâu kinh nghiệm dạy tôi rằng: "Dạy khôn hai mươi người dễ hơn sự thực hành những điều khôn chính mình đã dạy".Chúng tôi nhận được hai truyện tuyệt hay, tới nỗi không sao phân biệt được hơn kém.Và tôi tìm thấy một điều làm tôi ngạc nhiên vô cùng là 70% những khách tôi mời được, đều nhận lời ngay từ đầu tôi lại thăm.Tại sao bà không bắt trước bà ấy, nếu bà có cảm tưởng đã lấy phải một ông chồng độc tài, tàn bạo? Có thể bà sẽ nhận thấy những "đức tính" của ông và sự tự nhủ rằng: "Chồng mình thế mà khá đáo để".Bạn hãy ngã lưng vào ghế, nhắm mắt lại, rồi rán cùng một lúc nghĩ tới tượng thần Tự Do [11] và tới công việc bạn định làm sáng mai.
